کتابخانه قرآن و اقتصاد » مرکز مطالعات میان رشته ای قرآن کریم

مبادی دین پژوهی

کتاب مبادی دین پژوهی اثر سید حسین حسینی، تلاشی کوتاه در جهت تبیین و تحلیل مبادی دین پژوهی است. در مجموعۀ مباحث فلسفی و کلامی، "دین پژوهی" یکی از کلیدی‌ترین عناوین آن به حساب می‌آید.

موضوع کتاب مبادی دین‌پژوهی، گفتارهایی درباره تحقیق در دین و مبانی پژوهش در دین است که با هدف ارائه الگوهای درست و کاربردی در زمینه پژوهش در دین تدوین شده است.

"مبادی دین پژوهی"، مجموعه اموری است که پیش از ورود در متن مباحث خاص و معیّن دین پژوهی، دستاویز هر محقّقی قرار می‌گیرد و او را از پاسخ به آن‌ها و اِعلام موضع، چاره‌ای نخواهد بود.

مباحث این کتاب در پنج بخش تدوین شده است؛ بخش اول به پیشینه دین‌پژوهی اختصاص دارد. در این بخش پیشینه موضوعات دینی و اعتقادی و سیر تحول آیین‌ها بررسی شده است. در بخش دوم چیستی دین‌پژوهی و مفاهیم مرتبط با این حوزه شرح داده شده است. معنای لغوی و اصطلاحی دین و دیدگاه‌های گوناگون دربارۀ دین و کثرت ادیان در این بخش توضیح داده شده است. بخش سوم به چرایی دین‌پژوهی می‌پردازد و انگیزه‌های روانی، نفسانی، فکری و نظری دربارۀ دین‌پژوهی را بررسی می‌کند. در بخش چهارم روش‌های پژوهش در دین آموزش داده شده است. این روش‌ها عبارت‌اند از: روش تجربی، روش عقلی، روش عرفانی و روش تعبدّی. بخش پنجم جمع‌بندی و نتیجه‌گیری از این پژوهش است.

در بخشی از کتاب دین‌پژوهی می‌خوانیم:

دین به شخص چیزی را می‌دهد که از هیچ منبع دیگری قابل دریافت نیست... نقش برجسته دین، بر خلاف فلسفه و اخلاق، و یا هر گونه فعالیّت‌های ایده‌آل‌گرایانه و یا فرهنگی، این است که برای یک فرد انسانی بالاترین رضایت‌های زندگی‌اش را، از طریق ارتباط حیاتی با آنچه او به عنوان قدرت و یا قدرت‌های مافوق بشری این جهان تشخیص می‌دهد، فراهم آورد.

سنجه هایی در دین پژوهی معاصر

کتاب سنجه هایی در دین پژوهی، مجموعه مقالاتی در خصوص مسائل مختلف دین پژوهی است که در جامعه ما نمود یافته است. برخی از این مقالات در خصوص مسائل فلسفه دین به طور خاص است که در فصول خداوند و برهان، زبان و دین، اخلاق و دین گرد آمده است. در این مقالات بیشتر بررسی فلسفی مباحث دین پژوهی، مانند برهان های اثبات وجود خداوند و مسئله زبان دین و هرمنوتیک و نگرش اسلامی به اخلاق مورد توجه بوده است. با اینکه مسئله علم و دین در فلسفه دین نیز مطرح می شود، اما به‏ صورت مستقل مطالب مهمی را در دین پژوهی معاصر پدید آورده است که در یک فصل سه مقاله در این باب عرضه شده است.

مولف در پیشگفتار کتاب نوشته است: «اگرچه برخی مسائل فلسفی به صورت مستقیم در دین پژوهی معاصر مطرح نشده اند اما بسیاری از جهت گیری ها در حوزه دین پژوهی به تبیین این بنیادهای فلسفی وابسته است. تبیین علیت و وجود در برهان های اثبات خداوند و مسئله زمان در رابطه خداوند و عالم اهمیت بسیاری دارد که در یک فصل مقالاتی در این زمینه ها آمده است. دیدگاه اسلامی درباره انسان و هویت و غایت او در فصلی دیگر با عنایت به نگاه صدرایی به آن واکاویده شده است. در فصل هفتم به جنبه ای از مسائل اجتماعی حضور ادیان در جهان، یعنی نقش دین در جهانی شدن با تأکید بر رسانه پرداخته شده است. بنیادهای تفکر غربی اقتضائات دین پژوهانه ای داشته است که در فصل بعدی به سه مورد از آن اشاره گردیده است تا نگرش غربی در این زمینه تحلیل شده و نقد و سنجش لازم را بیابد. در انتها بحث و گفت وگوی ادیان مورد توجه قرار گرفته است که در مقاله اول به واکاوی معنای گفت وگوی ادیان پرداخته شده است و دو مقاله به دو مسئله مهم در گفت وگوی ادیان و راهکارهایی برای آن اختصاص یافته است.»

فهرست مطالب کتاب:

خداوند و برهان
زبان و دین

اخلاق و دین

علم و دین

انسان و دین

گفتگوی ادیان

ناشر : انتشارات موجک

تالیف : دکتر هژیر مهری علی آبادی

گردآوری و تنظیم : بهشته صفرپور دیجوجین

طراح جلد : سیده زهرا روشنایی

مشخصات ظاهری : ۱۲۱ صفحه، قطع وزیری